علی رخساز که از مهمترین شاگردان نوآور و در عين حال چيرهدست کمالالملک به شمار میآید، در این اثر شاخص، آرامگاه سعدی، شاعر قرن هفتم را به تصویر کشیده است. نکتهای که این نقاشی را یگانه و حایز اهمیت میسازد، آن است که رخساز در تاریخ خلق این تابلو یعنی سال ۱۳۱۸، آرامگاه قدیمی شیخ سعدی را پیش از آن که محسن فروغی، معمار مدرنیست ایرانی، آرامگاه جدید را با الهام گرفتن از عناصر معماری سنتی ایران، در سال ۱۳۳۰ طراحی میکند، به تصویر کشیده است. این نقاشی وظیفهای را که نقاش طبیعتپرداز اواخر عصر قاجار به ویژه کمالالملک برعهده داشت که همان ثبت چشماندازها، رویدادها و زندگی درباری و بعدتر مردمی بود، به خوبی به انجام رسانده است. این اثر فراتر از ارزشهای بصری و نقاشانهاش، سندی تاریخی از معماری و فرهنگ ایران است. علی رخساز که به سبب ابداع اسلوب موزاییککاری برای نقاشی شهرت یافته، در اثر حاضر به خوبی آموزههای کمالالملک را به تماشا گذاشته است. وي در سال ۱۳۰۹ نیز تصویر آرامگاه سعدی را به شیوه موزاییککاری ساخته بود. بهکارگیری ضربهقلمهای متنوع برای نمایش بافتهای مختلف درخت، شاخهها، آجر، زمین و آسمان از مهارت نقاش خبر میدهد، تا آنجا که او را در این مورد از استادش، برتر و نوگراتر نشان میدهد. زاویه نگاه نقاش به بنا، منظری کامل و دقیق از ساختمان و چشماندازهای اطراف را به نمایش میگذارد. کاربست درست پرسپکتیو نيز در این اثر بسيار قابل توجه است.