اثر حاضر یک نمونه ممتاز از نقاشی‌خط در سال‌های آغازین آن و یکی از مجموعه آفرینش‌‌های ناب و کم‌‌نظیر رضا مافی در خط ثلث است. سنجیدگی و حساسیت هنرمند در نیل به نهایت صحت و کمال در خطاطی، در این اثر به تمامی در جلوه است و در عین حال همه پالودگی‌های نستعلیق در قالب ثلثِ باشکوه نیز به نمایش گذاشته شده است. رنگ‌ها انشعابی بنیادین از سنت خطاطی را نشان داده و منحصر به خود هنرمندند که شامل طیفی وسیع و غنی از انواع قهوه‌ی‌ها هستند. سرخ تندی که درفش‌آسا در بلندای کشیده‌ها به آسمان دست یازیده در این دوره از آثار مافی بر قامت خط ثلث بسیار خوش نشسته است.

رضا مافی، چهره پیشگام و برجسته نقاشی‌خط معاصر ایران است. وی خطاطی سنتی را با دقت تمام آموخت و همواره صادقانه پاس داشت. او در نستعلیق و شکسته نستعلیق سرآمد بود. بسیاری از صاحب‌نظران و مجموعه‌داران آثارش به‌سختی رقم او را از خط میرزا غلامرضا تشخیص می‌دهند. شاخص‌ترین آثار مافی سیاه‌مشق‌های نستعلیق اوست که با تکرار مفردات بر کیفیات بصری انتزاعی تأکید دارند. بعدها خط نستعلیق و شکسته نستعلیق را با حرکت سریع قلم نی روی بوم اجرا می‌کرد، شیوه‌‌ای که امکان بداهه‌پردازی، خودجوشی و بیان شیدایی را به شکل بهتری برایش فراهم می‌کرد.

چنان که در اثر حاضر نیز هویدا است، عنصر مؤلفه آثار مافی فقط خط است و از تزیینات دیگری چون اسلیمی یا لچک و ترنج خبری نیست. خط با زیبایی خود در استقلال کامل، و با برش‌های پاک و متین جلوه‌گر می‌شود. آزادی و بیانگری خط او حضور عناصر تزیینی دیگر را برنمی‌تابد. حروف چنان به‌قاعده در جای خود آرام گرفته‌اند که هیچ‌یک را نمی‌توان در ترکیب‌بندی جابجا کرد بی‌آنکه به تمامیت اثر آسیب جدی وارد آید.

در بیانیه کوتاهی که اصول هنری‌ هنرمند را در آن طرح کرده است، چند جمله به‌خوبی مشی هنری او را آشکار می‌‌کند: «هیچ‌گاه از مسیر سنتی منحرف نمی‌شوم ، چون اعتقادم این است که پرداختن به نوگرایی بدون داشتن ریشه‌های سنتی اصیل چیزی جز نابودی در پی ندارد. … به اصل خط وفادار هستم چون خطاط هستم و عاشق خط. … می‌خواهم بیننده آثار من با یک کار صد در صد شرقی و ایرانی رو به رو باشد …. من سنت‌شکنی نکرده‌ام فقط خط را با چهره دیگری نشان داده‌ام» و در نهایت: «می‌توانم بگویم همیشه سعی دارم با کارهایم چهره خدا را بنمایانم.»[۱]

تجلی آرمان‌های فوق در اثر حاضر یک‌به‌یک آشکار است. نوآوری با تکیه بر ارزش‌های سنتی خط، خلوص و پالودگی، تأکید همیشگی او بر هویت و اصالت، و زیبایی ناب و شکوهمند ایرانی: اثری یکتا و پیشگام در تجارب رضا مافی و در تجربه نقاشی‌خط معاصر ایران.

[۱] – .سهراب سپهری، رضا مافی، تهران، مرکز هنرهای تجسمی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، ۱۳۶۳