شاخصههای مهم نقاشی هانیبال الخاص، همچون رنگپردازی، طراحی، مضمونگرایی و ارجاعات تصویری، در این اثر با عنوان «عاشورا» به خوبی دیده میشود. الخاص معمولاً به هر دو عنصر طراحی و رنگ توأمان توجه نشان میدهد، در اثر حاضر نیز رنگ کاملاً در خدمت مضمون و طراحی است. این نقاشی به دوره مهمی از آثار الخاص تعلق دارد. دورهای که همگام با مردم نسبت به مبارزات آنان همزمان با انقلاب اسلامی آغاز شد و تا سالهای اولیه جنگ نیز ادامه یافت. دغدغه سیاسی و اجتماعی در آثار او در این دوره تأثیر بسیار مهمی بر نسل نقاشان جوان آن روزگار با گرایشهای مختلف سیاسی گذاشت.
این اثر از آن جهت اهمیتی ویژه دارد که شاید یکی از اولین عکسالعملهای مستقیم یک نقاش نوگرا به جنگ ایران و عراق باشد. نقاشی همزمان با شروع این حادثه تصویر شده و بازنمایی واقعه عاشورا در مفهومی مشترک با این رویداد معاصر، مضمونی است که بعدها در آثار بسیاری از نقاشان جنگ تکرار میشود. رنگهای گرم که سطح وسیعی از تابلو را به خود اختصاص داده، مادران و زنان عزادار و صف شهیدان خفته بر خاک در تابلوی عریض پیشرو یادآور پردههای عاشورایی نقاشیهای قهوهخانهای است.
نشانههایی چون نقاشی فیگوراتیو هیجانگرا، مضمونباوری نقاش و توجه به نوعی هنر متعهد و آرمانگرا متأثر از رئالیسم سوسیالیستی در مدرنیسم ایرانی، همواره نام هانیبال الخاص را پیش میکشد. هنرمندی که باورها و گزارههای فکری او، آغازگر فصل تازهای از مدرنیسم ایرانی است. الخاص که یکی از موفقترین استادان نقاشی در دانشکدههای هنری بود، تأثیر قابل توجهی را در پرورش هنرمندانی داشت که اکنون از استادان مهم همان دانشکدهها هستند. الخاص علاوه بر اینکه فضای تازهای از گفتوگوی تصویری را در نقاشی نوگرای ایران مطرح میکند، حضور طیف قابل توجهی از نقاشان متأثر از خود را موجب میشود.