نقش آرت‌فر در بازار هنر

26 بهمن 1401
در چند دهه‌ی اخیر تعداد آرت‌فرها رشد بی‌سابقه‌ای داشته است؛ این رشد ریشه در اثرگذاری آرت‌فرها بر مارکت هنر دارد. آرت‌فرها از طرق مختلفی بر بازار هنر و به طور گسترده‌تر، بر اقتصاد هنر تاثیر می‌گذارند. آزاده باقری در این یادداشت برخی از عوامل اثرگذاری آرت‌فرها بر مارکت هنر را بررسی کرده و در آن به قیاس نقش گالری و نقش آرت‌فر در این بازار نیز اشاره کرده است.
نقش آرت‌فر در بازار هنر

کلمه‌ی "فر[1]" به معنای نمایشگاهی است که در آن کالا یا خدمات برای فروش ارائه می‌شود و از این جهت با کلمه‌ی "اگزبیشن[2]" که به معنای نمایش است تفاوت دارد؛ بنابراین ماهیت فرها در ارتباط با فروش تعریف می‌شود. حال این فروش می‌تواند فروش کتاب باشد یا فروش اثر هنری که در این صورت به آن‌ها بوک‌فر و آرت‌فر گفته می‌شود. به همین دلیل آرت‌فرها نقشی اقتصادی به خود می‌گیرند و بر بازار هنر اثرگذار می‌شوند. با اینکه آرت‌فر در واقع محلی برای اجتماع گالری‌هاست، اما نوع اثرگذاری‌اش بر بازار هنر با گالری‌ متفاوت است.

پیش از ظهور آرت‌فرها، وظیفه‌ی خرید و فروش آثار هنری غالباً برعهده‌ی گالری‌ها و حراج‌ها بود. اکنون نقشی که آرت‌فر در بازار هنر بازی می‌کند چیزی مابین نقش گالری و حراج است. حراج تمرکزش بر روی فروش آثاری است که قبلاً امتحان خود را در گالری‌ها پس داده‌اند و فروش تضمین‌شده‌ای دارند، در حالی‌که گالری ممکن است نمایشی برگزار کند که در آن تمرکز بر ارائه‌ و شناساندن هنرمند و آثارش بیش از تمرکز بر فروش باشد. آرت‌فر در میان این دو قرار می‌گیرد؛ یعنی در آن هم آثاری از هنرمندان بنام با فروشی تضمینی دیده‌ می‌شود و هم آثاری از هنرمندانی که شاید حتی در یک حراج هم شرکت نکرده باشند. با این توصیف تفاوت نقشی که گالری در بازار هنر دارد با آرت‌فر در چیست؟

امکان انتخاب از میان آثار هنری متعلق به نقاط مختلف دنیا و توجه به ترندهای بازار هنر

تفاوت آرت‌فر و گالری را غالباً از جنبه‌ی تأثیری که بر بازار هنر می‌گذارند، بررسی می‌کنند. آرت‌فر تعداد زیادی گالری را در فضایی واحد جمع می‌کند. تجمع تعداد زیادی آثار زیر یک سقف، امکان انتخاب و خرید را برای خریدار ساده‌تر و در عین‌حال جذاب‌تر می‌کند. همچنین امکان مشاهده‌ و دنبال‌کردن روندهای هنری در هر گوشه از دنیا و آگاه‌شدن از ترندهای جهانی هنر برای سال‌های آتی، امری است که تنها در آرت‌فر میسر می‌شود. برای مثال تاثیرپذیری از نگارگری و نقاشی شرقی در آثار بسیاری از هنرمندان شرقی معاصر مانند شازیا سکندر، هنرمند پاکستانی، باعث اقبال جهانی و در نهایت پیوند هنر نگارگری به هنر معاصر و بازیابی هویتی برای هنر شرق شده است؛ این‌گونه استقبال‌ها می‌توانند تعیین‌کننده‌ی ترندهای منطقه‌ای یا حتی جهانی باشند. همچنین کیچی کیتاچیما[3] مدیر آرت‌فر توکیو در این‌ راستا می‌گوید که تاریخ و فرهنگ ژاپن بسیار غنی است؛ به همین دلیل آرت‌فر توکیو به جای آن‌که تمرکز خود را بر ارائه‌ی آثار مشابه آرت‌فرهای آمریکایی و اروپایی بگذارد، تلاش می‌کند تا آثاری خاص ارائه دهد که تنها در ژاپن بتوان از آن دیدن کرد؛ این کار باعث بیشتر دیده‌شدن هنر منطقه‌ای در عرصه‌ی جهانی و جهت‌دهی به سلیقه و بازار جهانی هنر می‌گردد.

آرت فر آرت بازل، میامی، نقش آرت فرها در بازار هنر
آرت فر آرت بازل، میامی، نقش آرت فرها در بازار هنر

تاثیرگذاری بر بازار هنر از طریق سایر رویدادهای هنری متمرکز در منطقه

در سال‌های اخیر شهرها و کشورهای برگزارکننده‌ی یک آرت‌فر تلاش می‌کنند تا آن را در زمانی نزدیک به سایر رویدادهای هنری در آن شهر برگزار کنند؛ این امر باعث جذب حداکثری مخاطبان حضوری و توریست‌ها به یک آرت‌فر می‌شود. برای مثال، کره‌ی جنوبی در سال گذشته چنین برنامه‌ای را پیاده کرد. بازدید از چند رویداد هنری در فاصله‌ی زمانی اندک علاوه بر بالابردن احتمال خرید بازدیدکنندگان و تاثیر مثبت بر بازار هنر، بر اقتصاد منطقه نیز به صورت کلی اثرگذار خواهد بود.

رشد تکنولوژی و همگام‌شدن پلتفرم‌های هنری با آن

با افزایش استفاده از اینترنت و شبکه‌های اجتماعی، بسیاری از مخاطبان هنر حتی مخاطبان جدی هنر به جای رجوع به گالری‌ها از طریق مجازی تصاویر آثار را دنبال می‌کنند؛ همچنین برخی از سایت‌ها قابلیت بازدید 360 را در وب‌سایت خود ارائه می‌دهند. کیفیت بالای تصاویر و امکان دسترسی به سایر آثار هنرمند در شبکه‌های اجتماعی نظیر اینستاگرام یا پلتفرم‌هایی مانند آرتسی (Artsy) باعث راحتی استفاده و مراجعه‌ی مخاطبان و خریداران هنر شده است. بنابر گزارشی از مجله‌ی فوربز[4] تعداد بازدیدکنندگان و خریداران گالری‌ها رو به کاهش است؛ از طرف دیگر در چند دهه‌ی اخیر تعداد آرت‌فرها حدوداً شش برابر شده است. این نشان‌دهنده‌ی استقبال خریداران هنر از آرت‌فرهاست. در این گزارش همچنین به خریداران مهاجر اشاره کرده است؛ مهاجران ثروتمندی که از چین، روسیه یا خاورمیانه به اروپا مهاجرت کرده‌اند، شناختی نسبت به گالری‌های منطقه ندارند و ترجیح می‌دهند به جای خرید از گالری‌ها از آرت‌فرها خرید کنند.

خرید آسان از آرت‌فر و تعریف مرتبه‌ی اجتماعی

امروزه فهم هنر معاصر و حمایت از آن به یک مرتبه‌ی اجتماعی اشاره دارد و افراد بسیاری مشتاق به نشان دادن مرتبه‌ی اجتماعی خود از طریق خرید آثار هنری هستند. آرت‌فرها با دوری از فضای خشک و رسمی گالری‌ها، فرآیند خرید اثر هنری را برای خریدار، خصوصاً خریداران تازه‌وارد در دنیای هنر، خوشایندتر می‌کنند. همچنین افزایش روند مصرف‌گرایی به طور جهانی به همراه شباهت‌های ساختاری که محیط آرت‌فر با سایر فرها (نمایشگاه‌ها) دارد، یادآور فضای مصرف/خرید است. بنابراین، آرت‌فرها در مقایسه با گالری‌ها توانسته‌اند جمعیت بیشتری را مورد هدف قرار دهند و احتمال خرید برای تازه‌واردان دنیای هنر یا مهاجران ثروتمند را افزایش دهند.

نویسنده (ها)

آزاده باقری
مقالات مرتبط

مهمترین و مشهورترین آرتفرها و آرت اکسپوهای دنیا
ما در اینجا گلچینی از بهترین نمایشگاه‌های هنری، آرت فرها، آرت اکسپوهای موجود در سرتاسر جهان را که ارزش دیدن و سفر کردن داشته باشند را برای کلکسیونرهای حرفه‌ای و هنرمندان مصمم و حتی افراد معمولی اما کنجکاو را انتخاب کرده‌ایم، تا بهتر بتوانند برای شرکت در آن یا بازدید از آن تصمیم بگیرند.
24 دی 1398

کالایی‌شدن هنر
 از دیدگاه کارل مارکس تعیین ارزش مادی برای هر چیزی (اعم از شیء، فعالیت و حتی ایده) که معمولاً جنبه‌ی اقتصادی ندارد، موجب کالایی‌شدن آن می‌شود؛ مانند کالایی‌شدن تحصیلات که برخی در ازای پول مدارک دانشگاهی فراهم می‌آورند یا انسان‌هایی که به دلایل مختلفی اعضای بدن خود را در معرض فروش قرار می‌دهند. این امر کالایی‌شدن انسان را در عصر معاصر نشان می‌دهد. حجت امانی در این جستار به توضیح...
8 بهمن 1401

مدیوم‌های جدید در آینده‌ی بازار هنر: هنر غیرفیزیکی در جهان دیجیتالی‌
با سرعت‌یافتن روند پیشرفت علم و تکنولوژی، هر روز با دستاورد جدیدی مواجه می‌شویم؛ بسیاری از این دستاوردها قابلیت‌هایی را برای هنرمندان فراهم می‌کنند تا بتوانند از آن به عنوان مدیوم یا رسانه‌ جدید خلق اثر هنری بهره بگیرند. مریم درویش در این جستار به نقش مدیوم‌های جدید آفرینش اثر هنری و رسانه‌هایی که در آن‌ها ارائه می‌شوند، در بازار هنر پرداخته است.
10 بهمن 1401
درج دیدگاه

* نشان دهنده فیلد الزامی