پیش از اینکه اثر اِن. اِف. تی. روزها: 5000 روز اول[1] بیپل[2] در حراج کریستیز در مارس 2021 به قیمت 69.3 میلیون دلار به فروش رسد، اثر بِن جنتیلی،[3] بلاک 21: پرترههای ذهنی[4] که در اکتبر 2020 با مبلغ 131 هزار دلار در کریستیز به فروش رفت، رکورددار آثار اِن. اِف. تی. در بازار ثانویه بود. استقبال از اِن. اِف. تی. کلکسیونی، اما، درست یک سال بعد و در حراج ساتبیز در اکتبر 2021 به اوج رسید که در آن تصاویری از میمونهای کسل یا بورد اِیپ یات کلاب[5] از توسعهدهندگان یوگا لَبز اِل. اِل. سی.[6] با مبلغ 3،4 میلیون دلار فروخته شد.
پس از این فروشهای پرسروصدا، زمستان کریپتو[7] در تابستان 2022 فرارسید و با سقوط صرافی ارز دیجیتال اِف. تی. اِکس.[8] در نوامبر همان سال، جهان کریپتو وارد عصر یخبندان[9] شد. این سقوط و به قولی زمستان سرد در دنیای کریپتو اما به دلسردی مجموعهداران نینجامید، بلکه برعکس، به خرید بیشتر منجر شد.
بر اساس گزارشِ 2023 آرت بازل و یو. بی. اِس.،[10] در نیمهی اول سال 2022 مجموعهدارانی که دارایی خالص بالایی داشتند، بهطور میانگین 46 هزار دلار را بر اِن. اِف. تی. مرتبط با هنر خرج کردهاند؛ رقمی بیش از سال 2021 و 2020 که به ترتیب معادل با 44 هزار و 35 هزار دلار بود. به یک معنا 17% از هزینههای این مجموعهداران به هنر دیجیتال مربوط بوده است که 10% آن به اِن. اِف. تی. ارتباط داشت.[11]
کریستیز، پیشتاز در حراجهای مرتبط با ان اف تی در هنر
کریستیز علاوه بر رکوردشکنی خود در بازار اِن. اِف. تی. همچنین اولین خانه حراج بینالمللی است که در آسیا به فروش اِن. اِف. تی. پرداخت، این خانهی حراج همچنین در زمینهی پیوند مجموعهداران سنتی و دیجیتال نیز پیشگام بوده است.
کریستیز و اولین حراج بزرگ ان اف تی در آسیا
در 11م مارس 2021، کریستیز، با برپایی حراج هیچ زمانی مانند حال نیست در آسیا رکورد دیگری را رقم زد. این حراج از مجموعه بازیگر و خواننده شناختهشدهی هنگکنگی شان یو[12] بود و اولین حراج اِن. اِف. تی. در آسیا محسوب میشد که توسط یک خانه حراح بینالمللی برگزار شده بود.
کنار هم قرارگیری دو دنیای سنتی و دیجیتال مجموعهداری در حراج آنلاین کریستیز «اندی وارهول؛ ساخت ماشینی»
در سال 1985، اندی وارهول سفیر برند لوازم الکترونیکی کومودور اینترنشنال[13] شد و برای این کار یک کامپیوتر آمیگا 1000[14] هدیه گرفت. این کامپیوتر مجهز به نرمافزار پروپینت[15] بود که وارهول با استفاده از آن به خلق چند اثر دیجیتال پرداخت. این فایلها زمانی کشف شدند که هنرمند، کوری آرکنگل،[16] با همکاری با دانشگاه کارنگی ملون،[17] موزه هنر کارنگی[18] و موزه اندی وارهول،[19] در یک پروژه سهساله که از سال 2011 تا 2014 به طول انجامید، کامپیوتر وارهول را بازیابی کرد.
آثاری که از طریق رایانهی وارهول استخراج شدند بر روی یک فلاپی دیسک در موزهی وارهول نگهداری میشدند و ابعادی 320 در 200 پیسکلی داشتند، اما آنچه در حراج آنلاین کریستیز در 2021 تحت عنوان اندی وارهول: ساخت ماشینی[20] با مجموع 3،38 میلیون دلار به فروش رفتند، در ابعاد 4،500 تا 6،000 پیکسل بودند و تاریخدانان و متخصصان حوزه دیجیتال را به واکنش واداشتند. بهزعم منتقدان، ِان. اِف. تی.های فروختهشده در حراج کریستیز درواقع نسخههای ارتقاءیافته بودند و نباید بهعنوان آثار اصل به فروش میرسیدند.
کریستیز در پاسخ به شبهات، در بیانیهای اعلام کرد که درست مثل سایر آثار هنری که با دقت و حساسیت بالا مرمت میشوند، این آثار نیز به همین ترتیب توسط فنّاوریهای پیشرفته ارتقاء یافتهاند. بهزعم کریستیز، این لحظهای تاریخی در دو جهان سنتی و دیجیتال بود و دو محفل مجزا در مجموعهداری، یعنی حوزه سنتی و دیجیتال را باهم پیوند میداد، چراکه، این تنها و آخرین باری بود که از این مجموعه دیجیتال اِن. اِف. تی. استخراج میشد.
بازار ان اف تی در ایران
بر طبق آمار استاتیستا،[21] درآمد ایرانیها در بازار اِن. اِف. تی. در سال 2023، 3،5 میلیون دلار آمریکا بوده است. این وبسایت، همچنین، نرخ رشد سالانه 29.47% را در این بازار پیشبینی میکند که تا سال 2027 به مبلغ 10 میلیون دلار آمریکا خواهد رسید. در سال 2023، هر کاربر ایرانی مبلغی معادل با 41.2 دلار آمریکا را در این بازار کسب کرده است. باید توجه داشت که این ارقام در مورد همهی انواع اِن. اِف. تی. اعلامشده و اِن. اِف. تی. مربوط به هنر را نیز شامل شده است.[22]
آینده بازار
آمار نشان میدهد که بازار اِن. اِف. تی. در حال رشد است. پیش بینی درآمد برای سال 2023 به رقم خیره کننده 1.6 میلیارد دلار رسیده است و با این روند، بازار تا سال 2027 با نرخ رشد مرکب سالانه نزدیک به 18.55 درصد، به 3.16 میلیارد دلار میرسد. این اعداد نشان دهندهی رشد پایدار در طول زمان است.[23]
[1] Everydays: The First 5000 Day
[2] Beeple
[3] Ben Gentili
[4] Block 21 (Portraits of Mind)
[5] Bored Ape Yacht Club (BAYC)
[6] Yuga Labs LLC
[7] Crypto winter
[8] FTX
[9] Crypto Ice Age
[10] Art Basel and UBS
[12] Shawn Yue
[13] Commodore International
[14] Amiga 1000 computer
[15] Propaint software program
[16] Cory Arcangel
[17] Carnegie Mellon University
[18] Carnegie Museum of Art
[19] Andy Warhol Museum
[20] Andy Warhol: Machine Made
[21] Statista